فتاوای وهابیت در جواز استمناء

اسلام دین عفت، پاکدامنی و تقوی است و هر گونه لذت جنسی را که خارج از مقررات اسلامی باشد، حرام اعلام کرد است؛ چنانچه خداوند در توصیف مؤمنان می‌فرماید: «وَ الَّذِینَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ. إِلَّا عَلىَ أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَکَتْ أَیْمَانهُمْ فَإِنهَّمْ غَیرْ مَلُومِینَ.فَمَنِ ابْتَغَى‏ وَرَاءَ ذَالِکَ فَأُوْلَئکَ هُمُ الْعَادُون‏. المؤمنون 5 ـ 7.»

و آنها که دامان خود را (از آلوده‏‌شدن به بى‏‌عفتى) حفظ مى‏‌کنند. تنها آمیزش جنسى با همسران و کنیزانشان دارند، که در بهره‌‏گیرى از آنان ملامت نمى‌‏شوند. و کسانى که غیر از این طریق را طلب کنند، تجاوزگرند!

اما متأسفانه در میان مذاهب اسلامی کسانی یافت می‌شوند که از این حد الهی تجاوز و اعمالی همچون استمناء و... را برای مردان و استفاده از آلت تناسلی مصنوعی را برای زنان حلال دانسته‌اند.

حنبلی‌ها و وهابی‌ها از جمله کسانی هستند که به این مطلب فتوی داده‌اند. ابن قیم الجوزیه شاگرد ابن تیمیه و ناشر افکار او در این باره می‌نویسد:

وإن کانت امرأة لا زوج لها واشتدت غلمتها فقال بعض أصحابنا یجوز لها اتخاذ الاکرنبج وهو شیء یعمل من جلود على صورة الذکر فتستدخله المرأة أو ما أشبه ذلک من قثاء وقرع صغار....

اگر زنی شوهر نداشته باشد و شهوت بر او غلبه کند، برخی از هم کیشان ما گفته‌اند که می‌تواند از «الأکرنبج» استفاده کند و آن چیزی است که از پوست و به صورت آلت تناسلی ساخته می‌شود؛ پس آن را داخل فرج خود می‌کند یا چیزی شبیه آن؛ مثل خیار و... استفاده کنند.

(الزرعی الدمشقی الحنبلی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أبی بکر أیوب (مشهور به ابن القیم الجوزیة)، بدائع الفوائد، ج 4، ص 905، تحقیق: هشام عبد العزیز عطا - عادل عبد الحمید العدوی - أشرف أحمد الج، ناشر: مکتبة نزار مصطفی الباز - مکة المکرمة، الطبعة: الأولى، 1416 - 1996.)

و مقدسی حنبلی، برترین فقیه حنابله که مفصل‌ترین کتاب فقهی حنابله نیز متعلق به او است در این باره می‌نویسد:

وقد جَعَلَ الشَّارِعُ الصَّوْمَ بَدَلًا من النِّکَاحِ وَالِاحْتِلَامُ مُزِیلًا لِشِدَّةِ الشَّبَقِ مُفْتِرٌ لِلشَّهْوَةِ وَیَجُوزُ خَوْفَ الزنا (زنا) وَعَنْهُ یُکْرَهُ وَالْمَرْأَةُ کالرجل (کرجل) فَتَسْتَعْمِلُ شیئا مِثْلَ الذَّکَرِ.

شارع مقدس روزه را بدل از ازدواج و احتلام را از بین برنده شدت شهوت قرار داده است، اگر ترس از زنا وجود داشته باشد، استمناء کردن جایز است. حکم نیز همانند مرد است، زن می‌تواند از چیزی همانند آلت تناسلی استفاده کند.

(المقدسی الحنبلی، شمس الدین أبو عبد الله محمد بن مفلح (متوفای762هـ)، الفروع وتصحیح الفروع، ج 6 ص 120، تحقیق : أبو الزهراء حازم القاضی، ناشر : دار الکتب العلمیة - بیروت، الطبعة : الأولى، 1418هـ.)

مرداوی حنبلی نیز در این باره می‌نویسد: «الثَّانِیَةُ حُکْمُ الْمَرْأَةِ فی ذلک حُکْمُ الرَّجُلِ فَتَسْتَعْمِلُ شیئا مِثْلَ الذَّکَرِ عِنْدَ الْخَوْفِ من الزنى وَهَذَا الصَّحِیحُ.»

حکم زن در این باره همانند حکم مرد است؛ پس زن نیز می‌تواند چیزی شبیه آلت تناسلی را در... خود داخل کند؛ اگر می‌ترسد که به زنا بیفتد. این (نظریه) درستی است.

(المرداوی المقدسی الحنبلی، علاء الدین أبو الحسن علی بن سلیمان بن احمد بن محمد (متوفای885 هـ)، الإنصاف فی معرفة الراجح من الخلاف على مذهب الإمام أحمد بن حنبل، ج 10 ص 252، تحقیق: محمد حامد الفقی، ناشر: دار إحیاء التراث العربی – بیروت.)

و بهوتی حنبلی نیز می‌گوید:

(ومن استمنى بیده خوفا من الزنا أو خوفا على بدنه فلا شیء علیه) قال مجاهد کانوا یأمرون فتیانهم یستغنوا به... (وحکم المرأة فی ذلک حکم الرجل فتستعمل شیئا مثل الذکر).

هر کس با دست یا بدنش (به خاطر ترس از زنا) استمناء کند، گناهی بر او نیست. مجاهد گفته که آن ها جوانانشان را به این کار دستور می‌دادند تا از زنا بی نیاز شوند. زن نیز می‌تواند همانند مرد از چیزی شبیه ذکر استفاده کند.

(البهوتی الحنبلی، منصور بن یونس بن إدریس (متوفای 1051هـ)، کشاف القناع عن متن الإقناع وهی تعلیقة على متن وهو کتاب الإقناع للحجاوی الصالحی، ج 6 ص 125، کتاب الحدود باب التعزیر، ناشر: تحقیق: هلال مصیلحی مصطفی هلال، دار الفکر - بیروت – 1402هـ.)

بعلی حنبلی نیز می‌گوید:

ومن استمنى رجل أو امرأة لغیر حاجة حرم وعزر، وإن فعله خوفا من الزنا أو اللواط، فلا شیء علیه، ولا یباح إلا إذا لم یقدر على نکاح ولو لأمة، وحکم المرأة فی ذلک حکم الرجل تستعمل شیئا مثل الذکر

اگر مرد یا زنی بدون نیاز، استمنا کند، کار حرامی انجام داده و تعزیر می‌شود؛ اما اگر از ترس زنا یا لواط انجام دهد، گناهی بر او نیست. این کار برای کسی حلال نیست؛ مگر این قدرت ازدواج یا در اختیار گرفتن کنیز را نداشته باشد. حکم زن در این باره همانند حکم مرد است، زن می‌تواند از چیزی شبیه آلت تناسلی استفاده کند.

(البعلی الحنبلی، عبد الرحمن بن عبد الله (متوفای1192هـ)، کشف المخدرات والریاض المزهرات لشرح أخصر المختصرات، ج 2 ص 759، تحقیق : قابله بأصله وثلاثة أصول أخرى: محمد بن ناصر العجمی، ناشر : دار البشائر الإسلامیة - لبنان/ بیروت، الطبعة : الأولى، 1423هـ - 2002م.)

به غیر از حنابله، ظاهری‌ها نیز به جواز این عمل زشت، فتوی داده‌اند. ابن حزم ظاهری در این باره می‌نویسد: وَرَخَّصَتْ فیه طَائِفَةٌ کما نا حُمَامٌ نا ابن مُفَرِّجٍ نا ابن الأَعْرَابِیِّ نا الدَّبَرِیُّ نا عبد الرَّزَّاقِ أنا ابن جُرَیْجٍ أخبرنی من أَصْدُقُ عن الْحَسَنِ الْبَصْرِیِّ أَنَّهُ کان لاَ یَرَى بَأْسًا بِالْمَرْأَةِ تُدْخِلُ شیئا تُرِیدُ السِّتْرَ تَسْتَغْنِی بِهِ عن الزِّنَى.

طایفه‌ای این کار را جایز دانسته‌اند؛ چنانچه از شخصی به نام حمام از... حسن بصری نقل شده است که او اعتقاد داشت: اشکالی ندارد که زن چیزی را به منظور بی‌نیازی از زنا داخل فرج خود کند.

(إبن حزم الظاهری، علی بن أحمد بن سعید ابومحمد (متوفای456هـ)، المحلی، ج 11 ص 390، تحقیق: لجنة إحیاء التراث العربی، ناشر: دار الآفاق الجدیدة - بیروت.)

از دیدگاه قرآن کریم و روایات اهل بیت رسول خدا صلوات الله علیهم اجمعین:

خود ارضائى گناهى است بسیار زشت، از دیدگاه علم پزشکى نیز ثابت شده است که براى بدن ضررهایى بسیارى دارد. حداقل ضرر آن است که اگر کسى به این کار ادامه دهد، بعد از ازدواج از همسرش لذت لازم را نمى‌برد و همین مسأله مشکلات زیادى را براى او و خانوداه‌اش به وجود مى‌آورد. در زشتى این عمل همین بس که امام صادق علیه السلام در این باره مى‌فرماید:

ثلاثة لا یکلمهم الله یوم القیامة ولا ینظر إلیهم ولا یزکیهم ولهم عذاب ألیم : الناتف شیبه، والناکح نفسه، والمنکوح فی دبره.

سه گروه هستند که خدا روز قیامت به اینها نگاه نمى‏کند، با اینها سخن نمى‏‌گوید، اینها را پاکیزه نمى‏‌کند، و عذاب دردناکى در انتظار آنها است: کسى که مو هاى صورتش را بِکَند،‌ کسى که خودارضائى کند، کسى که لواط دهد.

(الخصال - الشیخ الصدوق - ص 106.)

و در روایت دیگرى نقل شده است:

سئل الصادق (علیه السلام) عن الخضخضة فقال: إثم عظیم قد نهى الله فی کتابه وفاعله کناکح نفسه، ولو علمت بما یفعله ما أکلت معه.

از امام صادق علیه السلام در باره خضخضه (استمناء) سؤال شد، امام علیه السلام فرمود: گناه بزرگى است که خداوند از آن در کتابش نهى کرده است، کسى که این کار را انجام دهد، مثل کسى است که با خودش نکاح (نزدیکی) کند، اگر آگاه شوم که کسى این کار را انجام مى‌دهد، حاضر نیستم با او بر سر یک سفره بنشینم.

(وسائل الشیعة (آل البیت) - الحر العاملی - ج 28 - ص 364 – 365 و مستدرک الوسائل - المیرزا النوری - ج 14 - ص 355 – 356 و بحار الأنوار - العلامة المجلسی - ج 101 - ص 30 و...)

اما متأسفانه کسانى که از اهل بیت پیامبر روى گردانده‌اند، این عمل را نه تنها جایز دانسته‌اند، بلکه راه‌هاى آسانتر انجام شدن آن را نیز به پیروان و مقلدانشان یاد داده‌اند.

هر چند که روایت و فتوا در این باره بسیار زیاد است؛ اما ما به چند مدرک در این باره اکتفا مى‌کنیم.

ابن حزم اندلسى در این باره مى‌نویسد: «قال أبو محمد رحمه الله فَلَوْ عَرَضَتْ فَرْجَهَا شیئا دُونَ أَنْ تُدْخِلُهُ حتى یُنْزِلَ فَیُکْرَهُ هذا وَلاَ إثْمَ فیه وَکَذَلِکَ الاستمناء لِلرِّجَالِ سَوَاءٌ سَوَاءٌ لأََنَّ مَسَّ الرَّجُلِ ذَکَرَهُ بِشِمَالِهِ مُبَاحٌ وَمَسَّ الْمَرْأَةِ فَرْجَهَا کَذَلِکَ مُبَاحٌ بِإِجْمَاعِ الْأُمَّةِ...

محمد بن سَعِیدِ بن نُبَاتٍ نا أَحْمَدُ بن عَوْنِ اللَّهِ قَاسِمُ بن أَصْبَغَ نا محمد بن عبد السَّلاَمِ الْخُشَنِیُّ نا محمد بن بَشَّارٍ بُنْدَارٌ أنا محمد بن جَعْفَرٍ غُنْدَرٌ نا شُعْبَةُ عن قَتَادَةَ عن رَجُلٍ عَنِ ابْنِ عُمَرَ أَنَّهُ قال إنَّمَا هو عَصَبٌ تُدَلِّکُهُ.

وَبِهِ إلَى قَتَادَةَ عَنِ الْعَلاَءِ بن زِیَادٍ عن أبیه أَنَّهُمْ کَانُوا یَفْعَلُونَهُ فی الْمَغَازِی یَعْنِی الاستمناء یَعْبَثُ الرَّجُلُ بِذَکَرِهِ یُدَلِّکُهُ حتى یُنْزِلَ قال قَتَادَةُ وقال الْحَسَنُ فی الرَّجُلِ یَسْتَمْنِی یَعْبَثُ بِذَکَرِهِ حتى یُنْزِلَ قال کَانُوا یَفْعَلُونَ فی الْمَغَازِی.

وَعَنْ جَابِرِ بن زَیْدٍ أبی الشَّعْثَاءِ قال هو مَاؤُک فأهرقه یعنی الاستمناء.

وَعَنْ مُجَاهِدٍ قال کان من مَضَى یَأْمُرُونَ شَبَابَهُمْ بالاستمناء یَسْتَعْفُونَ بِذَلِکَ قال عبد الرَّزَّاقِ وَذَکَرَهُ مَعْمَرٌ عن أَیُّوبَ السِّخْتِیَانِیِّ أو غَیْرِهِ عن مُجَاهِدٍ عن الْحَسَنِ أَنَّهُ کان لاَ یَرَى بَأْسًا بالاستمناء. وَعَنْ عَمْرِو بن دِینَارٍ ما أَرَى بالاستمناء بَأْسًا. وَالْإِبَاحَةُ الْمُطْلَقَةُ صَحِیحَةٌ عن الْحَسَنِ وَعَنْ عَمْرِو بن دِینَارٍ وَعَنْ زِیَادٍ أبی الْعَلاَءِ وَعَنْ مُجَاهِدٍ وَرَوَاهُ من رَوَاهُ من هَؤُلاَءِ عَمَّنْ أَدْرَکُوا وَهَؤُلاَءِ کِبَارُ التَّابِعِینَ الَّذِینَ لاَ یَکَادُونَ یَرْوُونَ إِلاَّ عن الصَّحَابَةِ رضی الله عنهم.»

ابو محمد (ابن حزم نویسنده کتاب) گفته است: اگر زنى چیزى (مثل هویج، خیار و...) را به فرج (آلت تناسلى زنانه) خود بمالد بدون این که وارد آن کند، حتى اگر انزال نیز صورت بگیرد (به حالت ارضا کامل برسد)، این کار مکروه است؛ ‌اما گناهى نکرده است؛ همچنین استمناء (خود ارضائی) براى مردان نیز همان حکم را دارد (مکروه است و گناهى نکرده است) زیرا لمس کردن آلت تناسلى با دست چپ(!!!) براى مردان و لمس کردن فرج براى زنان، به اجماع تمام مسلمان جایز است.

محمد بن سعید از... از پسر عمر نقل کرده است که او گفته: او (آلت تناسلی) عصب است، آن را مالش بده!!

قتاده از علاء بن زیاد از پدرش نقل کرده است که آن‌ها در جنگ‌ها این عمل (خود ارضائی) را انجام مى‌دادند، یعنى آن قدر آلتشان را مى‌مالیدند تا انزال صورت مى‌گرفت. از قتاده و حسن (بصری) در باره کسى که با آلتش آن قدر بازى مى‌کند که انزال صورت مى‌گیرد، سؤال شد، گفتند که آن‌ها (صحابه) در جنگ‌ها این کار را مى‌کرده‌اند.

از جابر بن یزید نقل شده است که او «منی» آب شما است، اگر خواستى آن را دور بریز، یعنى خود ارضائى کن.

از مجاهد نقل شده است که در گذشته مردم به جوانان شان دستور مى‌دادند که خود ارضائى کنند تا به وسیله آن عفت‌شان حفظ شود !!!.

عبد الرزاق و معمر از ایوب سختیانى یا شخص دیگرى از مجاهد از حسن (بصری) نقل کرده‌اند که او اشکالى در استمنا کردن نمى‌دیده است. از عمرو بن دینار نیز همین مطلب نقل شده است، این که حسن بصرى عمرو بن دینار، زیاد بن أبى العلا و مجاهد آن را به صورت مطلق جایز مى‌دانسته‌اند، درست است. کسانى که آن‌ها را دیده‌اند، این مطلب را نقل کرده‌اند، این دیدگاه بزرگان تابعى است که هیچ‌گاه مطلبى را جز از صحابه نقل نمى‌کنند.

(إبن حزم الظاهری، علی بن أحمد بن سعید ابومحمد (متوفای456هـ)، المحلی، ج11، ص 392، تحقیق: لجنة إحیاء التراث العربی، ناشر: دار الآفاق الجدیدة - بیروت.)

ابن قیم الجوزیه، شاگرد ارشد ابن تیمیه حرانی، تئوریسین وهابیت، نقل مى‌کند که حتى مى‌شود این عمل را به وسیله دست یک دختر خردسال نیز انجام داد:

وفی الفصول روى عن أحمد فی رجل خاف ان تنشق مثانته من الشبق أو تنشق انثیاه لحبس الماء فی زمن رمضان یستخرج الماء ولم یذکر بأی شیء یستخرجه قال وعندی أنه یستخرجه بما لا یفسد صوم غیره کاستمنائه بیده أو ببدن زوجته أو أمته غیر الصائمة فإن کان له أمة طفلة أو صغیرة استمنى بیدها وکذلک الکافرة ویجوز وطئها فیما دون الفرج فإن أراد الوطء فی الفرج مع إمکان إخراج الماء بغیره فعندی أنه لا یجوز لأن الضرورة إذا رفعت حرام ما وراءها کالشبع مع المیتة بل ههنا آکد لأن باب الفروج آکد فی الحظر من الأکل.

در کتاب فصول از احمد بن حنبل نقل شده است که اگر مردى در ماه رمضان بترسد که مثانه یا بیضه‌هایش بر اثر فشار جنسى و یا جمع شدن آب زیاد بترکد، مى‌تواند منى خود را خارج کند. اما نگفته است که با چه چیزى و چگونه آن را خارج کند.

(صاحب کتاب فصول) گفته: از نظر من باید آن را طورى خارج نماید که روزه دیگران را باطل نکند؛ مثل این که با دست خودش یا با بدن همسر و یا کنیزش که روزه ندارد، استمنا کند.

و اگر کنیز خردسال و کوچکى دارد، با دست او استمنا کند، همچنین مى‌تواند با زن کافر در خارج از فرجش نزدیکى کند (مثلا به بدن او بمالد). از دیدگاه من اگر مى‌تواند آبش را بدون دخول در فرج زن، خارج کند، جایز نیست که داخل فرج کند؛ زیرا وقتى ضرورت رفع شود، بیشتر از آن حرام است؛ مثل سیر شدن با خوردن میته (حیوان مرده) بلکه تأکید در این جا بیشتر است؛ زیرا تأکید نهى در باب فروج شدید‌تر از باب خوردن است.

(الزرعی الدمشقی الحنبلی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أبی بکر أیوب (مشهور به ابن القیم الجوزیة )، بدائع الفوائد، ج4، ص906، تحقیق: هشام عبد العزیز عطا - عادل عبد الحمید العدوی - أشرف أحمد الج، ناشر: مکتبة نزار مصطفی الباز - مکة المکرمة، الطبعة: الأولى، 1416 - 1996.)

گرد بریدن خربزه، خمیر، پوست و... و دخول در آن، بهتر از استمناء با دست:

ابن قیم جوزیه، در جاى دیگر از کتابش، به سنى‌ها نحوه بهتر انجام دادن خود ارضائى را این گونه یاد مى دهد:

وإن قور بطیخة أو عجینا أو أدیما أو نجشا فی صنم إلیه فأولج فیه فعلى ما قدمنا من التفصیل قلت وهو أسهل من استمنائه بیده....

اگر کسى هندوانه یا خربزه را گرد ببرد، یا سوراخى در خمیر، پوست دباغى شده، یا مجسمه (ماکت) ایجاد نموده و سپس آلتش در آن داخل کند، بنابر آن چه پیش از این گفتیم، راحت‌تر از خود ارضائى با دست است.

(الزرعی الدمشقی الحنبلی، شمس الدین ابوعبد الله محمد بن أبی بکر أیوب (مشهور به ابن القیم الجوزیة )، بدائع الفوائد، ج4، ص905، تحقیق: هشام عبد العزیز عطا - عادل عبد الحمید العدوی - أشرف أحمد الج، ناشر: مکتبة نزار مصطفی الباز - مکة المکرمة، الطبعة: الأولى، 1416 - 1996.)

استمناء در ماه رمضان، روزه را باطل نمی‌کند:

مَسْأَلَةٌ وَلاَ یَنْقُضُ الصَّوْمَ حِجَامَةٌ وَلاَ احْتِلاَمٌ وَلاَ اسْتِمْنَاءٌ الرَّجُلِ امْرَأَتَهُ أو أَمَتَهُ الْمُبَاحَةَ له فِیمَا دُونَ الْفَرْجِ تَعَمَّدَ الإِمْنَاءَ أَمْ لم یُمْنِ أَمْذَى أَمْ لم یُمْذِ وَلاَ قُبْلَةٌ کَذَلِکَ فِیهِمَا.

مسألة: حجامت، محتلم شدن و استمناء مرد اگر به وسیله همسر و یا کنیزى که بر او حلال است،‌اگر در خارج از فرج او باشد، روزه را باطل نمى‌کند، به قصد خارج شدن منى نیز این کار را انجام دهد یا منى از او خارج نشود...

(إبن حزم الظاهری، علی بن أحمد بن سعید ابومحمد (متوفای456هـ)، المحلی، ج6، ص 203، تحقیق: لجنة إحیاء التراث العربی، ناشر: دار الآفاق الجدیدة - بیروت.)

شاید سنى‌هاى امروزى بهانه بیاورند این مطالب را گذشتگان سنى گفته‌اند،‌ ما قبول نداریم، براى این که بهانه نیز باقى نماند، فتواى یکى از بزرگان معاصر اهل سنت نقل مى‌کنیم.

البانى وهابى که از او با عنوان «بخارى دوران» یاد مى‌شود در رد دیدگاه کسانى که گفته‌اند استمناء روزه را باطل مى‌کند گفته است:

ومن (ما یبطل الصیام) قوله: " الاستمناء (إخراج المنی) سواء أکان سببه تقبیل الرجل لزوجته أو ضمها إلیه أو کان بالید فهذا یبطل الصوم ویوجب القضاء "قلت: لا دلیل على الإبطال بذلک وإلحاقه بالجماع غیر ظاهر ولذلک قال الصنعانی: الأظهر أنه لا قضاء ولا کفارة إلا على من جامع وإلحاق غیر المجامع به بعید.

وإلیه مال الشوکانی وهو مذهب ابن حزم فانظر "المحلى" (6 / 175 - 177 و205).

فکذلک نقول نحن: الأصل عدم الأفطار والجماع أغلظ من الاستمناء.

از چیزهایى که روزه را باطل مى‌کند، خود ارضائى است، چه به وسیله بوسیدن باشد یا بغل کردن، یا به وسیله دست باشد، این کار روزه باطل مى‌کند و باید آن روز را قضا نماید.

من (البانی) مى‌گویم: دلیلى براى بطلان روزه با این کار نیست و ملحق کردن آن به جماع (نزدیکی) دلیل آشکارى ندارد. به همین خاطر صنعانى گفته: اظهر (دیدگاه بهتر) این است که چنین شخصى نه قضا بر او واجب است و نه کفاره بدهد؛ مگر این که نزدیکى کند و ملحق کردن غیر نزدیکى به آن بعید است.شوکانى نیز به همین دیدگاه تمایل پیدا کرده و دیدگاه ابن حزم نیز همین است. از این رو من مى‌گویم، با استمناء روزه افطار نمى‌شود و نزدیکى غلیظ‌تر از خود ارضائى است.

(البانی، محمد ناصر (متوفای 1420هـ) تمام المنة، ج1، ص 418، ناشر: المکتبة الإسلامیة، دار الرایة للنشر، الطبعة: الثالثة – 1409هـ.)

منبع: سایت پرسمان